KUNST DIE OVER LANGZAAM VERDWIJNEN GAAT
De komende weken vinden we in WG Kunst het werk van Chiel Veffer. Ik herinner me goed zijn vorige expositie van een paar jaar geleden. De zaal hing toen vol met zijn werk. Nu is het een stuk rustiger aan de wanden van de galerie. Maar het onderwerp lijkt nog hetzelfde.
Chiel lijkt gefascineerd door de vergankelijkheid van het leven. Een toestand waarin we ons allemaal bevinden. Ergens zijn we op weg naar het einde. Het verval neemt gedurende ons leven gaandeweg toe. Maar de meeste van ons zijn daar niet dagelijks mee bezig. Chiel wel,zo lijkt het. We vervagen gedurende het leven en het vervagen gaat uiteindelijk over in de dood. Na de dood rest er niets dan wat levenloze restanten..
Als je als kijker binnenkomt in de expositie en nog niets van deze tekst gelezen hebt tref je een boeiende expositie aan met tal van intrigerende schilderijen en assemblages die allemaal abstract zijn en waarop allerlei natuurlijke materialen zijn aangebracht. Planten, bladeren, wortels. Maar misschien ook wel plastic. Dat is niet zo goed te zien. Eroverheen is namelijk verf aangebracht. Gedacht vanuit de materiekunst is zijn werk boeiend en verrassend. Wat een verschillende stofuitdrukkingen vind je er in aangebracht. En de verf geeft er hier en daar kleur aan. Het levert een boeiend schouwspel op. Ensceneringen met natuurlijke materialen die herinneringen oproepen aan de levende natuur.
Chiel vertelt hoe lang hij soms met een werk bezig kan zijn. Soms wel 10 jaar lang. En dan telkens maar weer veranderingen aanbrengt. Een langdurig proces waarin hij gaandeweg een relatie krijgt met het werk onder zijn handen. En zich aan een werk hecht. En tegelijk is er kennelijk die onthechting. Die je ook wel in zijn werk terug kunt zien.
De natuur op zijn werken lijkt al verstijfd. Is al ergens op weg naar het einde. En zo is het ook met de herinneringen. Die vervagen naarmate ze langer geleden zijn. “We zoeken naar een antwoord op vragen die we inmiddels al vergeten zijn”. Zo lees ik in de tekst bij zijn expositie. We kennen allemaal wel die ervaring. We lopen in huis rond, op zoek naar iets, en ineens zijn we vergeten waar we naar zochten. Normaal gesproken stop je dan met zoeken, tot het je weer invalt, maar bij Veffer lijkt het zoeken naar het onbekende alsmaar door te gaan. Als een toestand waar je niet aan kunt ontsnappen.
Ergens beschrijft hij hoe heerlijk het bezig zijn met materie en verf ooit was. Totdat iemand dat knutselen van hem kunst noemde. Vanaf dat moment werd “kunst maken” beladen voor Veffer. Knutselen mag kennelijk maar kunst maken is een te groot woord. Die pretentie moet gerelativeerd worden. Met behulp van een teloorgang die ook de kunstenaar ten deel valt. Door vervaging en verstijving van het geheugen.
Op een tafel staat een aantal objecten. Allemaal bouwsels die iets monumentaals hebben. Alsof ze bij plechtige gelegenheden een rol hebben gespeeld. Maar tegelijk zonder enige pretentie uit te stralen. Ooit gemaakt als oefeningen op de ambachtschool, zo lijkt het. Terwijl ze toch heel aardig zijn. Maar kunst moet bescheiden blijven. Liefst zelfs geen kunst heten. Kunst is een te groot woord.
Wanneer Chiel mag spelen zonder al te grote pretenties ontstaan er gelukkig werken die absoluut de moeite waard zijn om naar te blijven kijken, liefst zo lang mogelijk. Hij heeft misschien die bescheidenheid nodig om zo te mogen spelen met allerlei soorten materiaal en werken te maken die je als kijker kunnen verrassen door de boeiende samenvoegingen van materie en verf op het doek.
Kees Hordijk
Geef een reactie