Vier dagen slechts duurt de expositie die nu in WG Kunst te zien is. Veel te kort! Vier weken zou beter zijn geweest. Zo indringend en veelzijdig is de tentoonstelling over ons lichaam die daar getoond wordt. Het lichaam als een zelfstandig wezen, voor even losgekoppeld van wat we meestal als onze geest aanduiden. De geest die het lichaam leidt. Maar hier dus even niet. Het lichaam mag hier even eigen baas zijn en wat komen er dan een verrassingen tevoorschijn. Alsof ze, eenmaal losgelaten, de vrije teugel geven aan alle vreemde neigingen die bij hen opkomen.
De werken zijn niet per kunstenaar gegroepeerd maar hangen door elkaar heen waardoor de eenheid van onderwerp nog versterkt wordt. Het handschrift van de individuele kunstenaar wordt pas na verloop van tijd zichtbaar. De eerste associatie na binnenkomst is trouwens opvallend: ik waan me even in museum Voorlinden waar zoveel lichaamskunst hangt of staat.
Met dat verschil dat het lichaam hier met de kijker voortdurend een loopje neemt, hem in de war brengt. Je zou ook kunnen zeggen: eindelijk krijgen we als “verstands” mensen feedback. De bevrijde lichamen maken ons een beetje belachelijk. Ze doen dingen die ze nooit zouden doen zolang ons verstand de leiding heeft. Maar hier is dat niet langer het geval.
Een dapper lichaam is half in de muur verdwenen. Je ziet alleen nog zijn kont. Of moet je zeggen: hij draait zijn achterste naar ons toe? Hij heeft schijt aan ons. Midden in de zaal zit een jonge vrouw. Ze kijkt wat treurig. In haar hand heeft ze een telefoon waarop een filmpje wordt afgedraaid. Op de film legt een meisje uit hoe je mishandeling die je hebt ondergaan effectief kunt wegschminken. Zo, dat je er niets meer van ziet. Schrijnend hoe succesvol het ontkennen en wegwerken van lichamelijk geweld beleefd kan worden. Een douchecabine waar allerlei voeten onderaan zichtbaar worden. Als je goed kijkt kun je eenzame voeten zien en voeten die verliefd zijn op elkaar. Ook voeten maken kennelijk van alles mee. Tegen de wand, tussen de ramen, hangt een prachtig stel vrouwen, geweven of gehaakt, van dikke strengen garen. Ze zijn min of meer versmolten met elkaar al verschilt hun kleur nog steeds. Lichamen doen van alles als ze de kans krijgen. Zelfs de grenzen van het lichaam vervagen.
Ik zie een kleine tekening aan de wand. Een tors met twee armen. Ze zitten echter aan dezelfde kant van het lichaam. De vrijheid van het lichaam leidt voor ons tot absurditeiten, maar de eigenzinnigheid van het lichaam kent geen normaal of abnormaal. Ik moet denken aan de vroegere kermissen waarop mismaakte mensen getoond werden. Hier lijkt geen abnormaliteit te bestaan. Alles is geoorloofd. Er is geen goed of slecht meer. Alleen nog maar vlees, menselijk vlees. Dat wel.
Alhoewel! Ik sta nu tegenover een foto van een arm met een hand. Althans, dat denk ik. Maar ik weet het niet zeker. Is het misschien een been met een voet? De vingers of tenen lijken deeg dat gekneed is. Mismaakte ledematen. Het vlees is geplooid, vlezig, maar vormloos. Het is moeilijk vast te stellen wat we hier zien. Het lichaam is ook een soort landschap, denk ik. Met plooien en heuvels. Het is maar hoe je het bekijkt. Onder welke hoek.
En heeft u wel eens een verzameling nagels gezien? Keurig naast elkaar, in het gelid.
Of zijn het stukjes huid? Wat blijk ik het lichaam slecht te kennen wanneer je zo inzoomt op een onderdeel. Alsof je in een vreemd lichaam terecht bent gekomen. De weg bent kwijtgeraakt op het eigen lijf.
Een geluid trekt mijn aandacht wanneer ik bij een kast kom die in het midden staat geplaatst.
Door de openingen in de wand zie ik een tong bewegen. En aan de andere kant van de kast ook een. En nog een derde tong om de volgende hoek. En steeds likken ze. Of steken ze hun tong naar me uit? Ze geven me een onprettige gewaarwording. Alsof ik door hen belachelijk wordt gemaakt.
Ergens in het midden staat een mansfiguur, hij draagt een BH. Tegenover hem een vrouw die haar BH juist uit lijkt te doen. Soms denk ik: is de fantasie hier niet losgelaten? Te mogen fantaseren hoe je het graag zou willen hebben. Het onbewuste zijn gang laten gaan.
Even verderop wandelt Adam met Eva op zijn rug. Beiden zijn naakt, zoals het voor de zondeval nog gewoon was.
Na alle verwarring ben ik haast blij een paar schilderijen te zien. Stoere figuren staan erop afgebeeld. Maar dat blijkt bij nader inzien toch niet het geval. De boodschap blijft hetzelfde. Ook hier gaat het lichaam zijn eigen gang. Een man zwemt in een badkuip naar zijn voeten. Een hoofd smelt als een ei, gele en witte sporen achter latend.
Wanneer ik later op de dag zo nu en dan de vanzelfsprekendheid van mijn lichaam kwijt raak en opeens verbaasd naar mijn harige arm kijk of in een spiegel zie hoe ver mijn neus uitsteekt weet ik hoe het komt. Het zal vast nog even duren eer ik weer thuis ben in mijn eigen vertrouwde lijf.
Geef een reactie