DE POORTEN VAN DE HEMEL
Heaven’s Gates. Zo heet de expositie die de komende tijd in WG Kunst hangt. Jeroen Lücker exposeerde ooit eerder in onze galerie. De titel verwijst naar een dorpje in China waar Confucius geleefd zou hebben. Toegang tot het dorp krijg je alleen via de poorten. Wanneer je de zaal binnen komt zie je in de verte een enorm groot werk waarop die poorten staan. Het beslaat bijna de hele wand. Opgebouwd uit afzonderlijke panelen die met elkaar de voorstelling vormen. Als je nog niet weet wat het voorstelt denk je aan een hoge flat. Zo imposant torent het gebouw boven de omgeving uit. De kunstenaar was er lang geleden op bezoek in die heilige plaats. Kort na hun bezoek vond de coup plaats waarbij een groeiende vrijheid de kop werd ingedrukt. We kennen allemaal nog de foto van een man die voor een tank staat en die tegen houdt. Het jarenlange regiem wat er op volgt staat in schril contrast met wat Jeroen en zijn partner op die tocht door China nog aan vrijheid hebben aangetroffen.
In de expositie tref je kunstwerken aan die ook niet direct duidelijk maken in welke wereld we vandaag de dag leven. Gelaagd is bij uitstek het woord wat daarbij past. Ook in letterlijke zin want in veel werken tref je die gelaagdheid aan. Ik zie verschillende donkere werken waarop lichte voorwerpen zweven. Als je goed kijkt zie je dat het collages zijn. De lichte delen zijn opgeplakt. Op wat afstand zie ik er puzzel stukken in. Dichterbij doen ze aan menselijke botten denken. Dat geeft al een verwijzing naar een mogelijk hiernamaals.
Als je langer kijkt gebeurt er nog meer. De botten blijken bij nader inzien met elkaar een voorstelling te geven van een persoon. En vervolgens ontdek je dat er, als je dichter bij komt, tal van foto’s in zijn verwerkt die uit kranten zijn geknipt. Beelden die vaag zijn. Wat er precies op gebeurt kun je niet goed zien. Tot dat je Anne Frank herkent. Beelden van het menselijke wel en wee in het dagelijkse nieuws. Als je zover bent in het observeren duizelt het al een beetje. Hoe ingewikkeld kunnen kunstwerken zijn ? Ik spreek de kunstenaar even maar niet lang genoeg om het allemaal te kunnen begrijpen. Moet het doen met wat ik erin zie. En dat is misschien ook wel goed. Iedere kijker legt iets van zichzelf in een kunstwerk. Kennelijk geeft de eigen blik de meeste kracht en betekenis aan kunst die we zien.
Opvallende tegenstelling tot de donkere werken vormen de schilderijen in lichte tinten waarin vrouwen verschijnen. Het doet me denken aan de stijl waarin Picasso een tijdje werkte. De lichamen worden ook hier gestileerd weergegeven. De vormen van het lichaam bewegen ritmisch als in een golfbeweging over het doek. Soms zie je lichaamsdelen uitdijen tot wonderlijke groeisels. Maar het geheel oogt harmonieus en oogstrelend.
Ze lijken een andere werkelijkheid te verbeelden dan de eerder genoemde donkere werken.
Terugkomend op die gelaagdheid denk ik dat de kunstenaar in zijn werk heeft willen verbeelden hoe ingewikkeld en wisselend ons menselijk bestaan is. Met momenten van harmonie en geluk. Maar ook met de wreedheid die tussen mensen plaats vindt. Al moet je daar wat nauwkeuriger voor kijken. Ik ontkom er niet aan om in het getoonde werk de raadselachtigheid van het menselijke leven te zien. Is de dood misschien dan toch een doorgang naar een beter leven elders ? Evengoed kan de ervaren gelukzaligheid zomaar omslaan in een benauwende werkelijkheid. Ze liggen dicht bij elkaar en soms weet je niet of je in het een of in het ander bent beland.
“Bij nader inzien”. Een effect van gelaagdheid. Hoe langer je kijkt des te beter zie je. Misschien moet je het zien als verschillende kanten aan het bestaan die ieder van ons tegen komt en waar je doorheen moet. Jeroen geeft ons puzzels die niet op het eerste gezicht zijn op te lossen. Maar al puzzelend kom je op doorkijkjes en vergezichten die je in veel andere exposities, waar je wel gelijk kunt zien wat er is afgebeeld, niet tegen komt.
Kees Hordijk
Geef een reactie