EERSTE LIEFDE
WG Kunst heeft deze maand een expositie die gekoppeld is aan het thema van de boekenweek. Die had als thema “de eerste liefde”. In de galerie wordt die eerste liefde nu in kunst tot uiting gebracht. Aan de wanden zie ik het werk van Wafae Ahalouch. Een paar schilderijen hangen er al en verder zie ik vooral muurschilderingen. Ze heeft de vrije hand gekregen om het thema van die eerste liefde op haar manier in beeld te brengen.
Als ik de galerie binnen kom is Wafae bezig de vlakken van een muurschildering, die met strips zijn afgeplakt, in te verven. De expositie is nog niet helemaal ingericht. Ze is er nog volop mee bezig.
Op een wand zie ik 3 schilderijen hangen. Ze vertellen een geschiedenis, denk ik. Maar zeker weten doe ik het niet. Op het eerste doek zie ik een jonge vrouw zitten die duidelijk zwanger is. Ze kijkt blij naar de kijker. Op het tweede doek staat ze. Je ziet in haar buik een kind staan en daarnaast nog weer een kleiner kind. Gaat het over de opeenvolging van generaties ?
Op het derde doek zie je een vrouw voorovergebogen zitten. Ze lijkt in verdriet verzonken. Heeft ze haar kind verloren ? Want dat is de keerzijde van liefde. Dat je een kind of een geliefde kunt verliezen. Liefde maakt ook kwetsbaar.
Ofschoon de schilderijen alle drie figuratief zijn schuilt er ontegenzeggelijk ook een abstraherend karakter in haar doeken. Doordat ze telkens de figuren afgrenst met rechte strakke banen, afwisselend zwart wit geverfd. Het geeft haar werk een markante herkenbare kwaliteit.
Er hangen ook teksten over de eerste liefde op deze expositie. Tjitske Jansen maakte er twee gedichten over die op hun eigen manier vertellen hoe kwetsbaar die eerste liefde is.
Wanneer ik me een kwartslag draai sta ik voor een wandtapijt waarin vooral de tekst me opvalt : “Where focus goes, energy flows”. Is dit nu een pleidooi voor of tegen een focus ?
Ik raak in gesprek met de kunstenaar die nog steeds bezig is met de muurschildering. Over die eerste liefde in je leven. Het thema van de boekenweek en van deze expositie of liever gezegd van dit projekt want het onderwerp van die eerste liefde blijft een maand lang in de galerie aanwezig. Er worden workshops gegeven aan scholieren en er is een film waarin Wafae spreekt over “de liefde voor je zelf”, want dat is voor haar het belangrijkste voorbeeld van de eerste liefde. Ze vertelt me over “de fanclub”. Een groep waarin je kunt oefenen in die liefde voor jezelf. Het verhaal wat ze wil vertellen is dat alle liefde begint met de liefde voor jezelf. Als die er niet is kun je eigenlijk ook niet van een ander houden. Of van je poes, of van je pop, of van de natuur. En tegelijk lijkt dat het moeilijkste wat er is. Van jezelf houden. Over ons zelf zijn we meestal kritisch. We kijken in de spiegel en vinden het maar niks wat we zien. We kijken liever naar anderen die we kunnen idealiseren. Waar we tegen op kunnen kijken. Maar Wafae laat ons zien dat liefde voor de ander pas begint wanneer we van ons zelf kunnen houden. En dat is heus niet zo eenvoudig. De onvrede over wie we zijn zit vaak diep in ons verankerd. Je hebt anderen nodig om te gaan geloven dat je de moeite waard bent. En als je dat kunt geloven gaat er iets uit je stromen naar de ander. Liefde, aandacht, zorgzaamheid. Eerste liefde ! Dan denk je aan je eerste verliefdheid. Maar die is vaak heel onzeker. Bepaald geen vreugde zolang het niet wederkerig is. En als het wel wederzijds is ben je een beetje verloren en kun je aan niets anders meer denken dan aan die ander waar je verliefd op bent. Je vergeet jezelf een beetje. Je lijkt wel helemaal ingesteld en afhankelijk van die ander.
Wafae bedoelt een ander soort liefde. Een liefde waarin zorg en aandacht voor de eigen persoon zit. Jezelf iets mag gunnen. Mild over jezelf oordelen. In die liefde en aandacht kan een mens groeien. Mag hij er zijn. En als die positieve instelling naar jezelf een beetje eigen is geworden zul je zien hoe die mildheid ook naar anderen vloeit, als vanzelf. Het gaat je wereld kleuren en dat is hard nodig want die wereld zelf is niet direct zo blij makend. Integendeel.
Je hoeft maar om je heen te kijken en je ziet een en al narigheid. In het groot zoals nu met de oorlog in Oekraine en in het klein in zoveel narigheid in gezinnen. Omdat er te weinig geld is om te leven of omdat er te veel ruzie is of teveel ziekte en verdriet. Zoveel narigheid die verborgen blijft.
Wafae schetst ons een wereld waarin het goed is om bewust de vrolijkheid te zoeken. Om de narigheid aan te kunnen. Het circus staat voor haar symbool voor een andere manier om naar de wereld om je heen te kijken. Niet om de narigheid te ontkennen maar juist om die aan te kunnen. Om toch, ondanks al dat ongeluk om ons heen, door te kunnen leven.
Ik praat met Wafae over deze liefde voor jezelf. Of liever, zij vertelt er mij over. En al pratend leid ik haar af van haar werk maar ze vindt het niet erg. Alsof ze daar allemaal tijd voor heeft. Terwijl ze met dat precieze werk bezig is. Ze maakt tijd voor me, denk ik. Ze laat zich niet opjagen door de tijd. Dat is precies de verandering waar ze over sprak. Er ontstaat veel meer vrijheid wanneer je zo achter jezelf kunt gaan staan in wat je kiest om te doen. Natuurlijk blijven er deadlines, tegenvallers, mislukte projekten, galeries waar je niet binnen komt. Maar ze kiest ervoor om haar leven daar niet door te laten bepalen. En te kijken naar wat er in haar leven aan vrolijkheid tevoorschijn komt wanneer je er voor open staat.
Ik vertrek zodat zij weer verder kan werken. Als ik thuis ben besef ik dat ik door het gesprek over “de liefde voor jezelf” zo in beslag werd genomen dat ik helemaal vergat om te vragen waar nu die drie schilderijen over gaan die daar aan die tegenoverliggende wand hangen. Maar de gedachte dat ik haar belangrijkste boodschap, “de liefde voor jezelf”, uitgebreid met haar heb kunnen bespreken troost me.
Kees Hordijk
Geef een reactie