“DE WAARHEID” bestaat niet. En dat wat als zodanig verkondigd wordt klinkt direct ongeloofwaardig. Het lijkt de conclusie te zijn van het project “DE WAARHEID” zoals dat de afgelopen maanden bij WG Kunst gedraaid heeft. Afgelopen zaterdag opende de slotexpositie van dit project in galerie WG Kunst. Je ziet er hoe de kunstenaars geworsteld hebben met dit begrip.
Zoals beloofd ligt er een enorme stapel kranten in een hoek van de galerie. Een krant over “De WAARHEID”. Waarin alle pogingen om iets over “DE WAARHEID” te zeggen zijn ondergebracht. Acht kunstenaars die hun best hebben gedaan licht te werpen op dit twijfelachtige begrip.
De galerie is ter ere van het verschijnen van de krant ingericht met wat je een vervolg zou kunnen noemen op die eerdere tentoonstelling in september.
Mijn eerste indruk na binnenkomst bevestigt wat ik in september al vreesde na die eerdere expositie over “DE WAARHEID”. Het is geen erg inspirerend begrip. Of liever: We worden er gelijk wat onzeker van. Want wie durft er nog over “DE WAARHEID” te spreken?
Waarheid bestaat niet meer. Je hebt een wetenschappelijke waarheid. Er is dan bewezen dat iets waar is. En je hebt de subjectieve waarheid. Dat is dan iets waar iemand zelf in gelooft. Het is de eigen waarheid die meestal verschilt van wat een ander als waar beschouwt.
Om mij heen zie ik hoe het werk wat er hangt getuigt van deze ingewikkeldheid rond het begrip waarheid.
Een muurtekening in zwart krijt toont een mannetje dat in het hoofd van een wijze man spit. Op zoek naar de waarheid in dat hoofd. Maar hij moet steeds dieper graven om die waarheid te vinden. Kennelijk zit er geen waarheid meer in.
En ook nu zijn er bloemen in de expositie. Gele chrysanten deze keer. Ernaast, aan de wand, tekeningen van bloemen. Ik bedenk dat bloemen nooit liegen. Ze zijn zichzelf, ze zijn echt. Je hebt wel kunstbloemen maar die herken je direct als niet echt. Bij bloemen is de waarheid goed zichtbaar.
De vuurtoren staat er ook weer. En werpt zijn licht krachtiger dan wie of wat ook op de gevaren van de naderende kust. Alles komt aan op de zekerheid die het licht biedt aan schepen op zee. Elke onzekerheid moet worden uitgesloten. Ook hier die poging iets wat tenminste echt waar is te laten zien.
Wanden die gevuld zijn met woorden die geen woorden zijn maar wel bestaan uit letters. Staan de woorden in spiegelschrift? Is hier de boodschap dat de waarheid te allen tijde ontcijferd moet worden? Nooit direct leesbaar is? De echte waarheid verbergt zich.
Eenzelfde boodschap lees ik in de etensborden die op hun kop liggen. Niet daar waar je het zou verwachten, op de bovenkant van het bord, bevindt zich de inhoud. Maar op de verborgen onderkant. De borden figureerden ook in de eerdere expositie. Toen life, nu op foto’s aan de wand.
Ergens op een plankje staat een boek. De titel verraadt dat je nooit zeker weet of je een echt gezicht ziet of een masker.
Door de ruimte van de galerie klinkt een geluidsopname. Je hoort een stem die gezwollen over de waarheid spreekt. Gelijk staat je oor op scherp. Zo’n stem spreekt nooit de waarheid!
Daar waar er bij de eerste expositie nog twijfel bestond over het bestaan van de waarheid lijkt die twijfel in deze slotexpositie verdwenen. Er bestaat geen “WAARHEID” meer. En als iemand meent van wel dan is er direct wantrouwen. Er bestaat alleen nog twijfel en onzekerheid. En kennelijk zijn we eraan gewend geraakt om daarmee te leven.
Kees Hordijk
Geef een reactie